معمولا درصنایع بزرگ که با حجم بزرگی از سیالات در ارتباط هستند از انواع شیرآلات استفاده میشود.انتقال سیال در مسیرهای متفاوت یکی از دلایلی است که تنوع انواع شیرها را در صنایع بوجود آورده است. تاریخچه شیر یکطرفه دریچه ای به سال ۱۹۰۷ میلادی باز می گردد، زمانی که فرانک کاتر برای کنترل و رفع برگشتی میعان سیالات یک شیر یکطرفه با ساختار ساده را به دنیای صنعت معرفی کرد. دلیل استفاده از شیر یکطرفه دریچه ای جلوگیری از برگشت سیال در سیستم هایی است که این برگشت ها برای آنها مضر می باشد. جهت جریان بر روی شیرها با یک علامت پیکان مشخص می شود.
طبقه بندی شیرهای یکطرفه بر اساس چند مورد مهم :
- نوع کارکرد شیر
- جنس بدنه شیر
- نوع سیال
از کاربردهای مهم شیر یکطرفه دریچه ای استفاده از آن در صنعت هوا، پمپ، آب و فاضلاب می باشد. در حقیقت در هر سیستمی که بازگشت جریان سیال در آن خطرناک و زیان آور است می توانیم از شیر یکطرفه استفاده کنیم.
روش کارکرد شیر یکطرفه دریچه ای و تفاوت آن با سایر شیرها:
شیر یکطرفه دریچه ای یک شیر غیر قابل برگشت می باشد و اصول طراحی این نوع از شیرهای به این شکل می باشد که دارای دو بخش یا درگاه می باشد. اختلاف فشاری که بین این دو بخش ایجاد می شود باعث می شود میعان و گاز در جهت مخالف حرکت نکنند. و فقط در یک مسیر جریان داشته باشد. عدم نیاز این شیر به اپراتور باعث شده است تا در سیستم هایی که پمپ وجود دارد نیز مورد استفاده قرار گیرد. با قرار دادن یک شیر یک طرفه بعد از پمپ از برگشت جریان سیال به داخل پمپ جلوگیری می شود. به همین دلیل به این نمونه از شیرها شیر پمپ نیز گفته می شود.
شیر یکطرفه دریچه ای مانند یک قطعه استوانه ای در راه پمپ یا ورودی و خروجی لوله ها قرار می گیرد.اما تفاوت این نمونه از شیرها با شیرهای خودکار و چک ولو ها در نوع عملکرد آنها می باشد. در حقیقت شیر خودکار و چک ولو تنها تفاوتی که با شیرهای یکطرفه دارد در اتوماتیک بودن شیر خودکار می باشد اما از نظر ساختار همان شیر یکطرفه می باشد.
:مزایای استفاده از شیر یکطرفه دریچه ای
استفاده از این نمونه از شیرها دارای چند مزیت مهم می باشد که استفاده از آنها را در صنایع مرتبط با سیالات بسیار مورد توجه قرار داده است.
۱- عدم نیاز به اپراتور برای تغییر جهت و فعالیت
۲- استفاده از فشار سیال برای شروع به کار شیر
۳- مقاومت مناسب در مقابل خوردگی و فرسودگی
۴- استفاده در تجهیزاتی که نیاز به فشار کنترل شده دارند مانند کپسول های مورد استفاده در غواصی
۵- جلوگیری از آلودگی آب شیرین و سیالات حساس به دلیل طراحی خاص
۶- استفاده در تجهیزات مورد استفاده در خاموش کردن آتش
استانداردهای لازم برای تولید شیر یکطرفه دریچه ای :
استانداردهایی که برای تولید این نمونه از شیر استفاده می شود با توجه به صنعت و منطقه ای که مورد استفاده قرار می گیرند متفاوت می باشد.
1- استاندارد سازمان نفت آمریکا یا API (شیرهای خطوط لوله و شیرهای اطمینان فشار در صنایع نفت و گاز از این نوع می باشد.)
2- استاندارد انجمن مهندسان مکانیک یاASME
3- استاندارد ASTM
۴- استانداردهای منطقه ای و ملی که به کشورهای تولید کننده این نوع از شیرها وابسته است